Het gebruik van spreekwoorden en gezegden is iets waar ik graag aan doe. Omdat ik toch vaker in het openbaar spreek let ik er goed op de juiste gezegden en spreekwoorden te gebruiken. Met regelmaat luister ik goed naar mijzelf om te horen of ik wel compleet ben in mijn spreken en het gebruik van uitdrukkingen. Ik ben ook maar een mens en merk vaker dat ik liefst sneller spreek omdat in mijn hoofd de tekst al er uit gedrukt wordt en bij het schrijven idem dito. Die reflectie leidt er wel toe dat ik mijzelf controleer en corrigeer.
Zonder mij te storen aan collega’s die te hooi en te gras uitspraken doen waarbij spreekwoorden of gezegden door elkaar gehusseld worden denk ik er over na waar de oorsprong zit van wat er dan uitgedrukt wordt. Terwijl ik mij betrap over dat nadenken zoek ik meteen de modus om er iets nuttigs mee te doen . Gelukkig heb ik daar een uitlaatklep in als opvoeder cq begeleider van jeugdigen. Taal is toch wel een belangrijk fundament in de cultuur van de mens. Omdat ik de jongste van een gezin ben had ik het voordeel van de oefening van broer en zussen en een moeder die veel schreef.
Dat vormde dat een goede basis van het aanleren van algemeen beschaafd Nederlands. Met een aantal leerkrachten die dat ook leuk vonden was dat een mooie basis om te ontwikkelen. Het lokale taalgebruik, de dialectiek, was iets wat mij minder pastte maar wat wel prachtige uitdrukkingen opleverde. De uitdrukking die ik recent tegenkwam en waarbij de oorsprong meteen duidelijk was, was: Liefdewerk oud papier. Een bekende uitdrukking maar de oorsprong kende ik niet direct, of ik was hem vergeten.
Natuurlijk doe je als je iets gratis voor een ander doet aan liefdewerk oud papier maar dat het een soort broodfonds was kon ik mij niet meer herinneren. Nu kan het zijn dat ik oud wordt of gezien de oorsprong niet oud genoeg ben. Ik vond hem wel passend omdat broodfondsen steeds actueler worden en er ondertussen legio voedselbanken zijn als vast onderdeel van mensen die in armoede geen geld genoeg over hebben om eten te kopen. Nu kan je soms over het laatste een discussie voeren. Die kwam recent los met opmerkingen over de mensen die naar de voedselbank kwamen met hun auto om voedselpakketten op te halen.
NU heb ik zelf ook wel eens staan kijken bij de voedselbank en verbaasde mij sommige zaken ook wel. Gelukkig kan ik zaken los laten en kijk vooral naar al die activiteiten waar mensen met elkaar delen. Heel mooi die circulaire economie van goederen eten en zelfs diensten. Bij het ontstaan van liefdewerk oud papier richtte men zich op het ophalen van oud papier en met die opbrengst werd er brood gekocht en uitgedeeld. Dit in 1907 opgerichte initiatief kreeg in 2002 een vervolg met de start van de voedselbank ook in Rotterdam.
Voedselbanken waren voor Amerika en canada al langer een vast fenomeen waarbij Europa in 1984 volgde in frankrijk, daarna België en Nederland. De politiek riep dat deze na vier jaar wel achterhaald zouden zijn. Het tegendeel is ondertussen waar en de hoeveelheid initiatieven zijn legio. Het gaat ook een groot stuk voedselverspilling tegen en dat is bijzonder want wij verspillen nog op grote schaal weet de jeugd mij keurig te vertellen. Nu ben ik zelf opgevoed met een doelmatigheid van omgaan met eten. Maar ook een creativiteit want des te creatiever des te leuker wordt eten ook.
Zeker als je niets hebt te besteden. De benadering van armoede is echter wel de insteek van al die initiatieven zoals het liefdewerk oud papier, het is opvallend hoe die armoede zich vormgeeft. Omdat ik veel contact heb met landen als Amerika en Engeland valt het op hoe schrijnend de verschillen zijn per land. Amerika kent geen sociaal vangnet het is echt een land van de Haves en Have nots. In Engeland is dat nog iets anders. Daar viel mij in de jaren tachtig al op hoe anders de situatie was dan in Nederland.
Recent dook daar ook weer zo een mooi voorbeeld op, mooi is het niet, hoe een werkende man overleefde, werk een bankrekening maar geen huis. Hij had een eigen kuil in de grond waaruit hij zijn leven moest leiden. Ondertussen zien we in Nederland ook heel veel daklozen, bijna heel Zwijndrecht dakloos. De verschuiving van 1907 naar nu is toch wel iets om achter de oren te krabben. Als de armoede binnenkomt vliegt de liefde het raam uit is een mooie uitdrukking. Waarbij mooi een understatement is. Armoede is iets wat veel doet met een mens en echte liefde houd dan wel stand maar vraagt wel het uiterste van een mens.
In de films van Charlie Chaplin zie je dat ook vaak als thema. Zijn films werden gedraaid in theaters waar mensen hun dagelijkse ellende konden ontsnappen en waren daarmee een spiegel maar ook een steun in de rug om die dagelijkse ellende aan te kunnen. Landloperij is de uitdrukking die er bij past maar de moderne landloper behoort tot de groep vluchtelingen die door de huidige wereldoorlog op pad begeeft. De werkende mens zoals geschetst in Engeland heeft het hier ook niet al te gemakkelijk.
De zelfstandige zonder personeel clustert zich steeds vaker in broodfondsen. Het broodfonds is een ware economie geworden, een bedrijfstak die ondernemers in vertrouwen met elkaar verbindt. De zelfstandige kan zich meestal niet verzekeren tegen langdurig uitval. De kosten zijn daarvoor te hoog en de baten zijn er amper omdat er door de verzekeraars te veel uitzonderingen op de regel worden gevonden. Vanuit 1907 de oprichting liefdewerk oud papier tot de huidige sociale wetten met als laatste de Tozo regeling vanwege corona is er veel veranderd.
Maar armoede blijft in een wereld die rijk genoeg is om elkaar te voeden en een menswaardig leven te bieden. Alle initiatieven die er zijn kan ik dan ook maar aanmoedigen omdat ze meervoudig zijn. Tegen verspilling en voor de mens hoe mooi kan een tegenstelling zijn. Het is bittere armoe dat het zo gaat. maar armoede met ere kan niemand deren, zoiets zie je in de films van Charlie Chaplin ook we terug.Ik onderga de armoede in ere met de rijkdom in mijn hoofd.
0 Reacties