Dat thema kwam naar boven toen ik een foto zag van het huis van de familie Dicke in Dordrecht dat gedurende de tweede wereldoorlog is uitgebrand. Het gat van het huis van het huis Dicke is er nog steeds aan de Bomkade, hoe toepasselijk, in Dordrecht. Het is nu een parkerplaats aan de Prinsenstraat waar het huis stond. Dat het huis uitbrandde heeft te maken met de reprasailles tegen de familie die actief waren in het verzet. Vanuit zijn schuiladres aan het Veerplein zag Otto Dicke hoe zijn ouderlijk huis afbrandde.
Het zelfde Veerplein waar Leo Meijer zijn jeugd sleet tot hij afgevoerd werd om uiteindelijk in Auschwitz vergast te worden. Oorlog is een vreselijk iets waar het militair industrieel complex altijd beter van wordt. Dat zien we nog steeds dagelijks. De uitdrukking ik ben van na de oorlog past bij de tweede wereldoorlog maar eigenlijk, ik zeg nu vaak ik ben niet van na de oorlog. De oorlog hier is opgehouden maar wereldwijd niet. Het is een economisch verdien model waar de mens minder waard is. Ik ben opgevoed met de waarde van vrede, vrede die op vele manieren benoemd werd.
Natuurlijk werden de helden benoemd, de bevrijders, maar daarna waren de bevrijders ook bezetters. Voor mij als kind was het soms moeilijk te begrijpen en was het stoere deel, de tanks die overal konden komen, de macht en kracht die het uitstraalde had toch wel wat. De helden, de ijzervreters, de mensen die hun leven gaven voor vrijheid ja dat was iets wat toch wel een mooi gevoel gaf. Toch draaide het gevoel van stoer gaandeweg om naar een bewustzijn passend bij tal van filosofen van geweldloosheid. Oude griekse voorbeelden tot en met hedendaagse leiders droegen daar aan bij.
De geschiedenis haalt ons telkens in en ervan leren is een kunst apart. Dat doet mij meten denken aan Sun Tsu en de kunst van het oorlogvoeren. Een verhandeling van vijfentwintighonderd jaren geleden geschreven door de taoïstische generaal die tot op de dag van vandaag gebruikt wordt. De strategieën gaan vooral over hoe je je doelen kunt bereiken. Dat past dus ook prima bij het vredes denken. De foto van het brandende huis van de familie Dicke zet mij opnieuw aan het denken en de gedachte winnen zonder strijd.
Nu was het Veerplein recent onderwerp van gesprek omdat het opgeknapt moet worden het slagveld waar Graaf Dirk IV gesneuveld zou zijn in zijn strijd tegen de bisschoppen van Utrecht, Luik en Metz zou onder het Veerplein hebben gelegen. Of dat zo is blijft discutabel maar niet onlogisch gezien de naam die daar nog steeds gehanteerd wordt. De uitdrukking slagveld of is het hier oorlog is dus ook wel passend bij het Veerplein. Wie betaalt de veerman, zowel als titel van het gelijknamige boek maar ook passend bij de mythologie.
De doden moesten de Styx over en de veerman moest betaald worden om toegang te verkrijgen tot het dodenrijk, de Hades. Dat de discussie rondom het Veerplein niet zonder slag of stoot is verlopen en dat er heel wat strijd is geweest op dat dossier is dan ook mooi om dat zo uit te drukken. gelukkig is het wel wat meer op de manier van Sun Tsu verlopen en niet zoals bij Dirk IV. De vraag tijdens de discussie; is het hier oorlog, was dan ook niet geheel van toepassing al werd de strijd van bewoners om gehoord te worden en te blijven wel van toepassing.
Het gaat bij zo een project om geld wat er betaald moet worden en dat de ziel van het plein weer tot leven komt anders dan in de mythologie dat de ziel rust gaat krijgen. De geest van het Veerplein heeft toch nog een groot gehalte van de verbondenheid met de oorlog. De tram die er tot negentien drieënveertig heen reed, Otto Dicke als onderduiker, Leo Meijer en zijn familie met de stolpersteine die er liggen maar ook gewoon de rivier met zijn eeuwige verhalen. Strijd kan dus gestreden worden zoals de bewoners dat deden, met woorden.
De woorden vormden het geluid wat zoveel kracht heeft. Naarmate dat geluid niet gehoord wilde worden, zwol dat aan door de gezamenlijkheid van het geluid.
Het verzet zoals in de oorlog ook het verzet zijn kracht kende door koeriers, de zus van Otto Lenie Dicke, werkt tot op heden. Het woord is machtiger dan het zwaard. Toch kunnen de woorden te direct zijn en weerstand oproepen.Weerstand zoals ook de wandelclub; is het hier oorlog,die bij de Nijmeegse vierdaagse opriep. Als de tong van het woord, de pen, te scherp wordt dan zie je vaak de fysieke reactie, zoals bij de familie Dicke.
Voor mij is de verbeelding van de gedachten die bij Otto Dicke opgekomen moeten zijn tijdens het zien van het branden van zijn ouderlijk huis toch wel bitter zijn geweest.Net zo bitter als ik dat heb bij de gedachte aan de Joodse inwoners van Zwijndrecht die gevangen werden gezet in de raadzaal van het raadhuis van Zwijndrecht. Weggevoerd in de vrachtwagen die je in het huis van de democratie aflevert om geen gehoor te vinden. De wanhoop van de oorlog die je ziet bij beelden van vluchtelingen, op pad voor veiligheid weg van de ellende maar ook weg van huis en haard, is toch altijd weer onwerkelijk.
Waarom de mens zich zo gedraagt is geen vraag maar maar dat de mens zich zo verlaagt dat is het drama. Drama's die mooi verbeeld zijn in Griekse tragedies die ons in overlevering een spiegel voorhouden. Mijn buurvrouw heeft zich ook zo verplaatst naar hier en het daar, waar zij vandaan komt is minder belangrijk. Zij is blij dat ik een stuk compassie heb en we hebben een mooie wisselwerking. Bij ons heerst de vrede, ik kan in de wisselwerking een stukje vrede in praktijk neerleggen. Wij zijn beiden er blij mee in een wereld waar oorlog een dagelijks begrip is.
Is het hier oorlog? nee het is voor daar, maar mijn boodschap blijft dat er vrede zal heersen op aarde.Heersen door compassie, door geluk. Het geluk wat Otto Dicke heeft gehad en wat hij gedurende zijn leven zo mooi heeft laten zien door zijn tekenwerk. Waarbij de oevers van de rivier, de stad Dordrecht zo mooi in beeld zijn gebracht. Vergeten doen we niet, vergeven wel en telkens de andere wang toekerend. We blijven zwaarden tot ploegscharen omsmeden en vinden vrede in ons hart.
De stolpersteine zijn een mooi voorbeeld van die vrede. Als het eerste steentje dat in de vijver is gegooid zijn waardoor er steeds meer cirkels en rimpels op het water ontstaan in de herinnering van al die mensen die onnodig zijn afgevoerd. Niets menselijks is ons vreemd behalve oorlog. Mijn verhaal is op de vrede gericht op de mooie verhalen waar we trots op mogen zijn op de liefde voor de mens. Is het hier oorlog? nee het is hier vrede die ik deel vanuit de inzichten van Sun Tsu, chrisjewierook voor wereldvrede.
0 Reacties