Ik zag een geweldige foto voor de aanschaf van veilige stopcontacten in 1939. Een prachtige rij sandwich stopcontacten opéénvolgend met een demonstratiebord voorop. De hoogbouw als achtergrond prikkelde mij op het eerste gezicht. Ik dacht dat dit een naoorlogse foto was gezien de vorm van de bakelieten stopcontacten. Ooit heb ik een opleiding gedaan , ik meerdere vakopleidingen afgerond, waarin ik leerde dat het woord stopcontact fout was. De opleiding bediende zich wel van dit soort oude modellen die je tegenwoordig niet veel meer terug vindt in huizen.
Als je geluk hebt en je vindt er een terug en dan nog wel met een porseleinen binnenkant dan weet je dat je een origineel te pakken hebt zoals op de foto als model getoond wordt. Stopcontact werd ons voorgehouden dat is het niet. Want je stopt het contact niet je begint er mee. De juiste naam is wand contact doos. Je stopt er ook geen stekker in maar een contactplug. Nu zal menig mens zeggen ;" what's in a name" , maar voor de ; " die hard", elektronenstraal is dat toch wel belangrijk .
Nu heb je in alle vakrichtingen puristen en zullen taal mensen meteen in de pen kruipen om het buitenlands taal gebruik aan de kaak te stellen maar, toch heeft al dat purisme wel iets. Ik vond het dan ook heerlijk te zien hoe het gemeentelijk energie bedrijf voor veiligheid pleitte met alledaags taalgebruik. Zeker in die tijd met nog meer analfabeten. Kon je niet lezen dan zag je wel aan de rij contactdozen dat men iets bedoelde, een plaatje vertelt meer dan vele woorden.
Het woord stopcontact vertelt eigenlijk veel meer.
In het begrip van het stoppen van contact zou ik de schakelaar veel meer iets vinden van een contact stop. Gedurende de opleiding werd ik vele malen geprikkeld door tal van begrippen die niet consequent waren. Nu werd ik ook wel geprikkeld door de grappenmakers die in praktijk ruimtes metalen randen van tafels onder stroom zetten. Juist dat taal gebruik waarbij de taalpuristen en de praktijkles elkaar te lijf gingen zat ik zelf als een soort toeschouwer aan de zijkant.
De woordenstrijd werd nooit gewonnen tussen de docenten die elkaar al snoevend te lijf gingen en elkaar de rug toekeerden aangezien het sop de kool niet waard was in de opleiding. Het stopcontact was een wandcontactdoos en de praktijk van de opleiding liep hopeloos achter op de dagelijkse praktijk van monteurs of installateurs. Een monteur is een technisch onderlegd en meestal ook in die richting ook geschoold persoon, die deze technische installaties bouwt, onderhoud en kan repareren, het kan een man en een vrouw zijn las ik zelfs.
Vooral in de tijd van de foto is het laatste wel iets. Emancipatie in de beroepen was er nog niet doorgedrongen. Een vrouw was vooral een huisvrouw die, als ze al een baan had, als huismoeder na haar trouwen door het leven ging. Het heeft best nog wel lang geduurd voordat de vrouw in de technische beroepen werd toegelaten. Als je dan kijkt naar de veiligheid die op de foto werd gepropageerd dan was het toch wel belangrijk dat er op vele opleidingen dit werd gepropageerd.
Ook voor het gas was dat wel belangrijk want in het Rótterdamse kwam ik nog de oude gasmunten tegen. Het ouderwetse prépaid systeem om gas geleverd te krijgen. Veiligheid in de techniek van het huishouden stond nog echt in de kinderschoenen. Iemand die technisch onderlegd was, een mooi begrip, was nog geen garantie op veiligheid in huis. Er werd nog veel gesjoemeld. Met de komst van steeds strengere eisen aan de techniek in huis werd het ook veiliger. Tegenwoordig is een aardlekschakelaar een redelijk normaal begrip.
In de tijd van de foto was randaarding nog niet al te veel aanwezig. Je kon dus zomaar onder stroom komen te staan zonder dat de zekering er uit vloog. Technisch onderlegde mensen ondervingen dat wel door een aarde draad aan de waterleiding te verbinden maar dat kon dan tevens betekenen dat bij een fout in het elektrische systeem je zomaar onder stroom kon komen te staan als je de kraan opendraaide. Ik heb zelf in de diverse oudbouw situaties de gekste zaken gezien maar zelf ook vaak zat " onder stroom" gestaan terwijl ik aan " draaiende" installaties werkte.
De begrippen onder stroom en draaiend zijn taalkundig anders te interpeteren maar de meeste begrippen zijn wel bekend. Het begrip op de foto mocht de mensen bewust maken van het gevaar. Maar nog steeds doen wij, zoals ik zelf aangaf, wel dingen die een gevaar voor onszelf opleveren. Technisch onderlegd of opgeleid is vaak wat anders dan de praktijk. Uit de opleiding sprak ik een opleiding een gediplomeerd medestudent die in de praktijk ging werken en die wel aangaf dat wat hij een jaar eerder geleerd had ruimschoots achterhaald was.
Het was allemaal vele malen gemakkelijker geworden. Het tempo van werken was hoog en de handigheid die je nu ook als doe het zelver moet hebben was vooral wat telde. De onthaastte maatschappij van voor de oorlog was door de wederopbouw aangezet tot een tempo maatschappij waarin de installateur alles binnen een vast en strak schama afgewerkt moest krijgen waarbij veiligheid wel eens ondergeschikt was. Zolang het maar klaar is was het credo. Het gekke is dan dat de laatste monteur in de installatie verantwoordelijk is voor het broddelwerk van zijn voorganger.
Ik hou er wel van om veilig te werken en het contact te stoppen zodat ik geen opdonder krijg. Ik praat uiteraard nog steeds wel over stekkers en stopcontacten maar hoor in mijn hoofd dan alle begrippen voorbij komen en schakel dan vooral over naar taalbegrippen en de virtuositeit van het woord. In de praktijk zorg ik voor veiligheid in het gebruik van technische installaties en zal dan ook niet met een monteur of installateur in discussie gaan over zijn/haar taalgebruik. Ik blijf een zachtaardig mens, geaard en met twee voeten op de grond, en blijf contact houden met de wereld.
In het begrip van het stoppen van contact zou ik de schakelaar veel meer iets vinden van een contact stop. Gedurende de opleiding werd ik vele malen geprikkeld door tal van begrippen die niet consequent waren. Nu werd ik ook wel geprikkeld door de grappenmakers die in praktijk ruimtes metalen randen van tafels onder stroom zetten. Juist dat taal gebruik waarbij de taalpuristen en de praktijkles elkaar te lijf gingen zat ik zelf als een soort toeschouwer aan de zijkant.
De woordenstrijd werd nooit gewonnen tussen de docenten die elkaar al snoevend te lijf gingen en elkaar de rug toekeerden aangezien het sop de kool niet waard was in de opleiding. Het stopcontact was een wandcontactdoos en de praktijk van de opleiding liep hopeloos achter op de dagelijkse praktijk van monteurs of installateurs. Een monteur is een technisch onderlegd en meestal ook in die richting ook geschoold persoon, die deze technische installaties bouwt, onderhoud en kan repareren, het kan een man en een vrouw zijn las ik zelfs.
Vooral in de tijd van de foto is het laatste wel iets. Emancipatie in de beroepen was er nog niet doorgedrongen. Een vrouw was vooral een huisvrouw die, als ze al een baan had, als huismoeder na haar trouwen door het leven ging. Het heeft best nog wel lang geduurd voordat de vrouw in de technische beroepen werd toegelaten. Als je dan kijkt naar de veiligheid die op de foto werd gepropageerd dan was het toch wel belangrijk dat er op vele opleidingen dit werd gepropageerd.
Ook voor het gas was dat wel belangrijk want in het Rótterdamse kwam ik nog de oude gasmunten tegen. Het ouderwetse prépaid systeem om gas geleverd te krijgen. Veiligheid in de techniek van het huishouden stond nog echt in de kinderschoenen. Iemand die technisch onderlegd was, een mooi begrip, was nog geen garantie op veiligheid in huis. Er werd nog veel gesjoemeld. Met de komst van steeds strengere eisen aan de techniek in huis werd het ook veiliger. Tegenwoordig is een aardlekschakelaar een redelijk normaal begrip.
In de tijd van de foto was randaarding nog niet al te veel aanwezig. Je kon dus zomaar onder stroom komen te staan zonder dat de zekering er uit vloog. Technisch onderlegde mensen ondervingen dat wel door een aarde draad aan de waterleiding te verbinden maar dat kon dan tevens betekenen dat bij een fout in het elektrische systeem je zomaar onder stroom kon komen te staan als je de kraan opendraaide. Ik heb zelf in de diverse oudbouw situaties de gekste zaken gezien maar zelf ook vaak zat " onder stroom" gestaan terwijl ik aan " draaiende" installaties werkte.
De begrippen onder stroom en draaiend zijn taalkundig anders te interpeteren maar de meeste begrippen zijn wel bekend. Het begrip op de foto mocht de mensen bewust maken van het gevaar. Maar nog steeds doen wij, zoals ik zelf aangaf, wel dingen die een gevaar voor onszelf opleveren. Technisch onderlegd of opgeleid is vaak wat anders dan de praktijk. Uit de opleiding sprak ik een opleiding een gediplomeerd medestudent die in de praktijk ging werken en die wel aangaf dat wat hij een jaar eerder geleerd had ruimschoots achterhaald was.
Het was allemaal vele malen gemakkelijker geworden. Het tempo van werken was hoog en de handigheid die je nu ook als doe het zelver moet hebben was vooral wat telde. De onthaastte maatschappij van voor de oorlog was door de wederopbouw aangezet tot een tempo maatschappij waarin de installateur alles binnen een vast en strak schama afgewerkt moest krijgen waarbij veiligheid wel eens ondergeschikt was. Zolang het maar klaar is was het credo. Het gekke is dan dat de laatste monteur in de installatie verantwoordelijk is voor het broddelwerk van zijn voorganger.
Ik hou er wel van om veilig te werken en het contact te stoppen zodat ik geen opdonder krijg. Ik praat uiteraard nog steeds wel over stekkers en stopcontacten maar hoor in mijn hoofd dan alle begrippen voorbij komen en schakel dan vooral over naar taalbegrippen en de virtuositeit van het woord. In de praktijk zorg ik voor veiligheid in het gebruik van technische installaties en zal dan ook niet met een monteur of installateur in discussie gaan over zijn/haar taalgebruik. Ik blijf een zachtaardig mens, geaard en met twee voeten op de grond, en blijf contact houden met de wereld.
0 Reacties