Dan vergeet je het zomaar

Nee vergeten doe ik niet zomaar, maar wat er wel gebeurt is dat in de enorme eruptie van ideeën en gedachten er geen tijd genomen wordt om ze allemaal vast te leggen. Ik ben net een vulkaan die te hooi en te gras actief is en op gezette tijden uitbarst. Mijn uitbarsting is dan de basis voor verhalen. Die verhalen worden vaak ingegeven door het moment.

Als ik mijn tekstverwerker aanzet op zo een moment dan is het maar de vraag of ik de topsnelheid van schrijven haal van de gedachten die dan voorbij komen. Vaak moet ik snel de gedachtenlijn en de bijpassende associatie opzetten om het later uit te werken. Nou weet ik van mijzelf dat ik dat niet haal. Ik heb wel eens zitten rekenen hoeveel tijd het mij kost om op gemiddelde snelheid een basis verhaal neer te zetten.

Nu vinden andere mensen daar van alles van en dat is mooi. Toch schrijf ik vooral om het zelf kwijt te zijn voordat ik er een uiteindelijk oordeel over vel. Die creatieve momenten van schrijven zijn toch wel magisch. De energie, zoals de eruptie van een vulkaan, is toch wel lekker. Als kind maakte kreeg ik dat wel mee. Ik groeide op in een tijd dat een radio nog niet eens een vanzelfsprekendheid was in een gezin.

Boeken leende je maar ook hier zat nog wel een beperking op. Alles was nog ingedeeld in zuilen. De radio maar ook de bibliotheek waren gelieerd aan de spirituele stromingen. Nu maakte mij dat als kind niet zoveel uit maar dat dit een beperking was leerde ik al snel. Ik vond dat allemaal prima maar als ik meeging op momenten dat er boeken uitgezocht moesten worden was het duidelijk dat de spraak per plek verschilde om toch aan het noodzakelijke leesvoer te komen in de verschillende genres.

Zo ook de radio. Op de gezette tijden  kwam het aanbod uit de speaker in het genre van de verbonden zuil. In de gesprekken van volwassenen die ik volgde bleek wel dat het voor veel mensen taboe was om op die gezette tijden naar de radio te luisteren. Het bleef niet bij lezen alleen of radio luisteren want schrijven vormde wekelijks een uitlaatklep. Niet alleen een uitlaatklep maar ook het communicatiemiddel bij uitstek.

In wekelijkse brieven werden alle zielenroerselen van de familie over en weer uitgewisseld. Voor de zondagavond, ook weer op gezette tijden, werd er een enveloppe met inhoud in de rode brievenbus van de PTT gegooid die hoe wonderlijk in de loop der dagen beantwoord werd. Nu was het antwoord niet zozeer het antwoord op vragen van de beleefdheidsvraag; hoe gaat het met jullie met ons gaat het goed, maar vooral de beslommeringen van het leven of het wel en wee van het leven over en weer.

Nu was het best een kunst om wekelijks iets nieuws te melden dat wetenswaardig was zonder in een herhaling te vervallen waarbij de beslommering al gevaarlijk dicht in de buurt van geklaag kwam hoe saai of vervelend het leven was. Of hoe in het tijdsgewricht van leven het moeilijk was om het hoofd economisch boven water te houden.

Over en weer gebeurde dat toch wel, bij de fysieke ontmoetingen bleek wel, en nog, hoe waardevol die brieven wekelijks waren. Los van de klaagzang, het gemopper, was het geschrevene toch die waardevolle afwisseling. De enveloppe met inhoud was wekelijks de verrassing, wat zou het brengen, de verwachting van het nieuws, de mogelijkheid om te delen in liefde, warmte of ellende waarin je mee kon huilen.

Ik leerde creatief mee te denken en bedacht soms de simpelste invalshoeken om iets leuks te vertellen. Want zwelgen in de poel der ellende was het meest simpel terwijl ik liever vertelde over de dieren in de tuin, de ontluikende bloemen, het genieten van de brief die gelezen was. Ja sterker nog hoe fijn het was dat er weer een brief geschreven mocht worden waardoor de verbinding gelegd werd en het contact zo warm.

Dat was ook wel zo dat ik mij zo voelde. Er was geen telefoon en de ontvangende partij was niet zo gericht op de radio en ook de bibliotheek was niet zo rijk voorzien als bij ons, dus de verhalen moesten een andere inhoud hebben. Naarmate de tijd vorderde en de ontwikkelingen in tijd verder gingen werd het voor iedereen makkelijker om op dezelfde onderdelen te communiceren.

Het land ontwikkelde en ook de achtergebleven gebiedsdelen sloten steeds beter aan. Het hallo Bandoeng, alsof dat binnen Nederland lag kwam  steeds verder achter ons te liggen. De radio werd normaal en zelfs de televisie. Toch was het bijzonder om te zien dat de afstand en de ontvangst per gebiedsdeel anders was. Vooral bij het fysieke bezoek was het leerzaam om te zien, te horen en te proeven hoe anders het was.

Dat maakte het voor het schrijven nog veel gemakkelijker. Juist de ervaring uitwisselen tussen wat het aanbod was per gebiedsdeel was mooi om uit te wisselen. Terwijl ik woonde tussen de mensen uit de hele wereld, en vooral Nederland, was het een gevoel alsof het een internationale gemeenschap was. De creativiteit werd alleen maar gevoed.

Zelfs de komst van de telefoon maakte dat niet anders. Het schrijven , het papier, bood meer mogelijkheden dan het gesprek wat kon stokken of leidde tot emoties die op papier toch anders klonken dan door de Hoorn van de telefoon. Ja dan klonk het als , hallo Bandoeng,  noem het maar foute emoties terwijl de kern van de boodschap, fijn dat we elkaar horen en kunnen delen, verloren ging.

Nu we tegenwoordig overal bereikbaar zijn en met zijn allen wereldwijd een programma-aanbod hebben wat we kunnen delen is dat niet voor te stellen. Maar stel je voor dat je zomaar ineens communiceert met het stenen tijdperk wat zou je te melden hebben. Het voorbeeld van de stammen die binnen no time leren broodjes te eten bij een vast Food centrum terwijl ze maanden eerder nog traditioneel in het oerwoud jaagden.

Voor mij is het brieven schrijven is wat ik doe als ik praat met de mensen die voorheen de brieven lazen of daaruit op de hoogte gehouden werden. Ik spreek een enkeling en praat dan graag op de zelfde manier, vooral om te delen in het goede gevoel. Ja, dan besef ik mij dat ik als kind al die vulkaan was die graag met de liefde voor het onbekende de verbeelding aanging.

Juist dat onbekende samen met de verbeelding en een klein beetje input geleverd door boeken of gewoon overlevering leidde tot die eruptie die in nu nog steeds heb. Delend in woorden bezorg ik graag anderen de nieuwe gedachten die door jaren heen liefde blijven opwekken voordat geen wat ik aanraak. Hoe magisch zijn niet die woorden van liefde die mij geïnspireerd hebben.

Dan vergeet je zomaar te zeggen hoe je om anderen geeft. Ik schrijf mijn verhalen om aan anderen te laten weten dat ik om ze geef zoals dat voorheen in persoonlijke brieven ging.